|
Յան Բրեմերը, լուսանկարը՝ Ջեֆ Քոթենդենի |
Օգնություն ՀԲԸՄ-ից
Բրեմերին ոգեշնչում է հայկական համայնքների կուռ միասնությունը, ինչը, հավանաբար, թուրքերի կողմից հայ ժողովրդի հետապնդումների հետեւանք է։ Աղքատ միջավայրից դուրս եկած սովորական տղայի համար լավագույն համալսարաններում ուսանելու միակ հնարավորությունը ՀԲԸՄ-ի (Հայկական բարեգործական ընդհանուր միություն) դրամաշնորհներն ու խորհրդավությունն էին։ «Երբ ես երիտասարդ էի, հայկական համայնքը մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերեց իմ նկատմամբ։ ՀԲԸՄ-ի միջոցով ինձ շնորհվեցին Ջորջ Հոլոպիգյանի եւ Հրայր Հովնանյանի անվան կրթաթոշակներ՝ համալսարանում ուսանելու համար։ Մասնավորապես Լուիզ Սիմոնը մեծ անձնական հետարքրքությամբ էր հետեւում այն ամենին, ինչ անում էի։ Նա միշտ ձգտում էր կապ պահել ինձ հետ եւ ներգրավել իրենց ծրագրերում։ ՀԲԸՄ-ից նաեւ Անիտա Անսերյանն ու Քերոլ Ասլանյանը դարձան իմ ու մեր ընտանիքի լավ ընկերները»,- պատմում է Յանը։
Հետաքրքրություն սովետական ամեն ինչի նկատմամբ
Առաջին անգամ Բրեմերը Խորհրդային Միություն եկավ 1986-ին ուսանողների մի փոքր խմբի հետ՝ Թուլեյնի համալսարանի պրոֆեսոր Ռեյ Տարասի գլխավորությամբ։ Խումբը եղավ Լենինգրադում, Մոսկվայում, Թբիլիսիում, Բաքվում եւ Երեւանում։ «Մինչ ժամանակի բոլոր թերթերը միահամուռ գրում էին «սովետական մոնոլիտի» եւ այսպես կոչված «չարիքի կայսրության» մասին, տեղում ակնհայտ է դառնում, որ միութենական տարբեր հանրապետություններում բնակչությունը ծայրահեղորեն տարբեր կենսակերպ ունի։ Դա մեկ երկրի եւ, առավելեւս, մեկ ազգի տպավորություն չէր թողնում։ Հատկապես տպավորիչ էր ուղեւորությունը Հայաստան, քանի որ ինձ ճանաչելի էին մշակույթի դրվագները, մասնավորապես խոհանոցի առումով, բայց նաեւ՝ մարդանց։ Հիշում եմ՝ փողոցում մի մարդ տեսա, որն ասես իմ մեծ քեռի Նուբարի ճիշտ կրկնօրինակը լիներ։ Մինչեւ հիմա չեմ մոռացել»,- բացատրում է Յանը։
Բրեմերը վերադարձավ ԱՄՆ եւ 1994-ին Սթենֆորդի համալսարանում փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան ստացավ։ 1998-ին նա արդեն հիմնադրել էր իր Eurasia Group ընկերությունը, որի գործունեությունն սկզբնական շրջանում կենտրոնանում էր նախկին ԽՍՀՄ եւ արեւելաեվրոպական երկրների հետ կապված քաղաքական վերլուծությունների ուղղությամբ։ Այսօր ընկերության հետազոտությունների հարթակն ամբողջ աշխարհն է. Eurasia Group -ի առաջատար վերլուծաբանները հետեւում են ողջ աշխարհում կատարվող քաղաքական, տնտեսական ու սոցիալական զարգացումներին եւ գնահատում ձեռնարկատիրական ու ներդրումային ռիսկերը։ Նրանք նաեւ ուսումնասիրում են միջսահմանային հարցեր, ինչպիսիք են միջազգային առեւտուրը, էներգետիկան եւ լայն սպառման այլ ապրանքները, ֆինանսական հոսքերը, կլիմայի փոփոխությունն ու համաշխարհային առողջապահական խնդիրները։ Ընկերությունը հրատարակում է Top 10 Global Risks (Համաշխարհային ռիսկերի առաջին տասնյակը) ամենամյա զեկույցը, որը լուսաբանվում է ողջ աշխարհի լրատվամիջոցների կողմից։
Արդեն ոչ այնքան գրկաբաց
Բրեմերի հայկական կողմի նախնիներն իրենց հայրենիքից տեղահանվել են Հայոց ցեղասպանության հետեւանքով՝ ապաստան գտնելով ԱՄՆ-ում։ Զարմանալի չէ, որ Բրեմերը լրջորեն հավատում է միգրացիայի առավելություններին։ «Հայերը լավ օրինակ են այն բանի, թե ինչպես կարող են մարդիկ, որոնց հալածել են մոլորակի մյուս կողմում, գրկաբաց ընդունվել այս հիանալի երկրում եւ նպաստել, որ այն էլ ավելի լավը դառնա։ Այսօր հայ համայնքն այստեղ ծաղկում է շատ ավելի ինտենսիվորեն, քան դա երբեւէ հնարավոր է եղել հենց Հայաստանում։ Դա արտառոց բան է»,- ասում է Բրեմերը։
Բայց նա կտրուկ է, երբ խոսքը ամերիկյան ներկայիս քաղաքական գործիչների մասին է՝ երկու թեւերի։ «Ամերիկացիները կանգնեցին իմ նախնիների կողքին, երբ նրանք գաղթեցին Հալեպից, իսկ մենք այսօր սիրիացիների կողքին չենք, երբ մեր օգնությունը նրանց խիստ անհրաժեշտ է։ Իհարկե, ես հասկանում եմ, որ դա հիմնականում մահմեդական բնակչություն է, ինչը կարող է ընկալվել որպես սպառնալիք։ Բայց մենք դրանից վեր պետք է լինենք։ Ամենաքիչը, որ կարող ենք անել, նրանց ընդունելն ու ամերիկյան հասարակության մեջ ինտեգրելն է։ Կարծում եմ՝ մենք ինչ-որ կարեւոր բան ենք կորցրել այդպես չվարվելով»։
